De zender site


ODRmmbtools met de zender verbinden

Waar bij een FM en een AM zender slechts 1 radio-omroep per frequentie uitgezonden kan worden, zal via een DAB+ zender meer dan 1 radio-omroep te beluisteren zijn. Bij het kiezen van de verbinding tussen de locatie waar de ODR-DabMux gemaakt wordt en de zendersite(s) moet men er dus rekening mee houden dat een volle MUX ongeveer 1971 kbps aan data zal versturen. Voorzie dus een verbinding met voldoende bandbreedte.

Een ETI-stream transporteert ODR-mmbTools DabMux (software) naar de zender. Het is niet noodzakelijk dat het Linux-systeem waar de ODR-DabMux op draait en de DAB zender op dezelfde plaats staan.

Wanneer er slechts 1 DAB+ zender gebruikt wordt, is het wel perfect mogelijk om de Linux PC met ODR-mmbtools op de zendersite te plaatsen. Afhankelijk van het aantal radio-omroepen die via de MUX te beluisteren zullen zijn, moet bekeken worden hoeveel bandbreedte de netwerk of de internet verbinding nodig heeft. Elke radio-omroep zal immers zijn programma naar de ODR-DabMux moeten sturen.

Wanneer er meer dan 1 zender gebruikt zal worden, al dan niet in “Single Frequency Network (SFN)”, en men wil de Linux PC op 1 van de zendersites plaatsen, zal men voor de verbinding met de andere zendersites een netwerkverbinding met voldoende bandbreedte moeten voorzien.

De ODR-DabMux module op een server van een telecomprovider laten draaien, is nog een oplossing. Misschien zal dit niet de goedkoopste oplossing zijn, maar alle telecomproviders zullen wel voor de meest stabiele verbinding met maximale uptime kunnen zorgen. In geval van technische problemen met de verbinding, zal de provider dit probleem ook oplossen.

Ook wanneer een bepaalde fabrikant van zenders andere software dan ODR gebruikt, is voldoende bandbreedte voorzien essentieel.

Waar vind ik een DAB+ zender?

Alle bekende fabrikanten van zenders hebben al een tijdje DAB+ zenders in het gamma. Bij zo’n zenders is het een kwestie van installeren, met de audio encoder verbinden en de instellingen in orde brengen. Dergelijke zenders kosten natuurlijk wat geld, met prijzen vanaf +/- 5000 euro voor een 15 Watt zender tot +/- 11 000 euro voor een 600 Watt zender.

Gelukkig bestaan er voor small scale projecten ook goedkopere oplossingen. Onder andere hfprints en pcs-electronics hebben betaalbare zendapparatuur in hun gamma.

Het spectrum mask filter

Omdat het door de OFDM-modulator afgeleverd DAB(+) zendsignaal enorm grote pieken bevatten die de zender serieus kunnen oversturen, zal er tussen de zender en de antenne(s) altijd een “spectrum mask filter” geplaats moeten worden. Meer info over dat filter vind je hier.

Hou er rekening mee dat het filter voor demping van het zendervermogen zal zorgen.

De coax kabel

Omdat er het “specrum mask filter” al een deel van het zendervermogen zal dempen, is het heel belangrijk om voor een coax kabel met een zo laag mogelijke demping te kiezen. Op 174 MHz heeft 30 meter halve duim coax gemiddeld 0.8 dB demping (16.8 % verlies). Bij 7/8 coax is dat 0.4 dB (8.8 % verlies). (Bron: rfelektronik.se)

De antenne

Uit simulaties en praktijktesten blijkt ook dat de antenne(s) best minstens 50 a 60  meter boven grondniveau geplaatst wordt. Hoe lager de antenne gemonteerd is, hoe kleiner het bereik wordt. Hoe hoger de antenne, hoe groter het bereik zal zijn.

Om een zo goed mogelijk coverage te verkrijgen, is het heel belangrijk om een zo goed mogelijk gelegen locatie te vinden. Bij de keuze van de locatie is niet enkel de hoogte boven zeeniveau (Above Sea Level, afgekort ASL) belangrijk, een goede geografische ligging van de zendersite is des te belangrijker, de hoogte tov de omgeving is nog belangrijker. De hoogte van een bepaalde locatie kan bijvoorbeeld 60 meter boven zeeniveau zijn, maar als er even verderop een heuvel van 90 meter ASL ligt, zal de zender achter die heuvel amper tot zelfs niet te ontvangen zijn.

DAB+ Hoe beginnen?