Een diepgaande discussie over vermogens is momenteel nog iets te vroeg. Als “lokale radio seniors” weten we dat dit voor lokale radio’s al 40 jaar een oud zeer is. Het vermogen opdrijven, wat de meeste lokale radio’s doen (en misschien wel terecht?), is meestal een pleister op de wond. Het probleem is de voorbije 40 jaar nooit opgelost. Vandaag moeten we dit als lokale radio’s op een hoger niveau gaan bekijken en de pleister vervangen door een oplossing.
Wij gaan uit van een positief scenario want DAB+ zal beter gecoördineerd zijn dan FM. Het team van “lokaal digitaal” zal bij de overheid dan ook aandringen voor een DAB+ verhaal dat veel beter moet zijn dan het FM-verhaal. Maar lokale radio’s moeten beseffen dat we dit enkel kunnen als jullie achter ons staan. Daarom is samenwerken zo belangrijk. Met overleg moeten we erin slagen om van DAB+ voor lokale radio’s een succes te maken, zowel met grote of kleinere vermogens.
We begrijpen dat vele lokale radio’s een trauma hebben van de recente herschikking van de erkenningen. Een extra zendersite (of zelfs twee extra zendersites) heeft van vele lokale radio’s onredelijke investeringen gevraagd. Deze lijn mogen we niet doortrekken naar DAB+.
Vandaag discussie voeren over vermogens heeft eigenlijk weinig zin. We zullen dit ten gepaste tijd doen en met de lokale radio’s per regio’s rond de tafel zitten. We zullen software simulaties van het bereik maken, al dan niet gebaseerd op onze testen in de field. Zo kunnen we gepaste oplossingen vinden voor iedere DAB+ MUX. De beste oplossing voor lokale radio’s in een regio zal niet noodzakelijk de oplossing zijn voor lokale radio’s in een andere regio. Soms kan een 5000 Watt zender met 2 steunzenders van 250 Watt de oplossing zijn. Er zullen situaties zijn waar 4 zenders van 1000 Watt met 1 steunzender van 250 W nodig zullen zijn. Hier zal kennis en praktijkervaring een grote rol spelen. Vandaar dat discussies daarover vandaag (nog) te vroeg zijn.
We blijven een realistische planning aanhouden, met het uitschakelen van FM in 2027 (einde van de vergunningen voor lokale radio’s) en een introductie van DAB+ voor lokale radio’s in 2024 (einde van de vergunning van Norkring, het vrijkomen van kanaal 10 en DAB+ vergunningen voor de landelijke radio’s). We kijken dus min of meer aan tegen een termijn van 2,5 jaar waarin we lokale radio’s kunnen voorbereiden op de grote stap naar DAB+. Gedurende die tijd kunnen we informatie uitwisselen en eventueel lokale DAB+ testen opzetten, uiteraard mits tijdelijke vergunningen van de overheid beschikbaar komen.
We kunnen wel reeds enkele theoretische feiten delen met jullie:
1. Het uitgestraald vermogen van een zender wordt verdeeld over een bepaalde bandbreedte. In plaats van over zuiver zendvermogen te spreken, kijkt men beter naar het vermogen per eenheid bandbreedte (de spectrale vermogensdichtheid in Watt/Hz).
100 Watt bij FM met een zwaai van 75 KHz heeft een bandbreedte van (ongeveer) 150 KHz. Als we 100 Watt (uitgestraald vermogen) delen door 150 000 Hz (bandbreedte), dan krijgen we een “vermogen per Hz” van 0,000667 W/Hz of 0,667 mW/Hz.
2. Doen we hetzelfde voor een DAB+ zender van 1000 Watt met bandbreedte van 1537 KHz, dan delen we 1000 Watt (uitgestraald vermogen) met 1 537 000 Hz (bandbreedte) en krijgen we een “vermogen per Hz” van 0,0006506 W/Hz of 0,6506 mW/Hz.
Je ziet dus dat het theoretisch bereik van een 100 Watt FM zender overeen zal komen met het bereik van een DAB+ zender van iets meer dan 1000 Watt.
Je zal je misschien afvragen wat de reden is van dit verschil. Wel, een DAB+ ontvanger is minder gevoelig dan een FM-ontvanger. Dit is het gevolg van de bandbreedte van de ontvanger (1537 KHz bij DAB+ tegenover 150 KHz bij FM).
3. De vergelijking tussen FM en DAB+ gaat uiteraard alleen op wanneer er kan vergeleken worden in gelijkaardige, even gunstige, omstandigheden. Je kan bijgevolg het DAB+ ontvangstbereik van de toekomst niet zomaar één op één vergelijken met het huidige bereik van een lokale radio. De FM-band zit in het deel waar de lokale radio’s mogen uitzenden immers overvol. Zenders zenden op slechts 100 KHz naast elkaar uit, terwijl FM eigenlijk gemaakt is voor een bandbreedte van 400 KHz per frequentie. Gevolg: we storen elkaar. Deze storingen zullen in de DAB+ band niet voorkomen wat de ontvangstkwaliteit uiteraard gunstig zal beïnvloeden.
4. Ook belangrijk: een verplicht conformiteitsattest wordt moeilijker naarmate het vermogen hoger wordt en de hoogte van de mast laag blijft.
Besluit:
De ideale oplossing zal afhangen van een groot aantal factoren per regio. Uit studies per regio zal de optimale oplossing per regio gevonden moeten worden om een zo goed mogelijk bereik te garanderen voor iedere DAB+ MUX.